Page 25 - Tegendraads

Dat besef is al vroeg bij de organisatie van Noorderlicht doorgedrongen. Hoe laat je dán, op een andere manier de onderliggende globale machtsverhoudingen zien? Ik heb me vaak verbaasd over de innovatieve kracht van de Noorderlichtmanifestaties. Dat is toch weer goed gedaan, dacht ik dan, ruimte voor experiment, zowel in inhoud als in vorm, internationalisering, de blik naar buiten. Maar het blijft fotografie met een boodschap. Het probleem is dat veel mensen voor een boodschap liever naar Albert Heijn gaan.
Ik noem in dat verband de impact van de kritiek die Hans Aarsman in
1985 had op het werk van het Gronings Foto Kollektief. Hij had een andere, ironische blik op de wereld en heeft de knuppel toen wel in het hoenderhok gegooid. ‘Wat jullie presteren met die foto’s van arbeiders. Wat een ellende! Zijn jullie manisch-depressief? De wereld zit echt niet zo in elkaar. Het is toch hartstikke fijn dat die mensen niet meer aan de lopende band hoeven te werken?’ Aarsman heeft in mijn ogen de bijl aan de wortel van het Foto Kollektief gelegd, dat het gelijk in eigen hand dacht te hebben en fotografie bedreef die daarvan getuigde. Ik heb in het werk van Ton Broekhuis, maar ook in de exposities van Noorderlicht vaak de ironie, de lichtheid gemist.
Het is vaak topzwaar van het aangetoonde onrecht. Het is altijd vechten. Daardoor word je kijk op de wereld ook gekleurd. Voor Ad van Denderen is documentairefotografie een achterhaald begrip geworden, omdat het uit gaat van een idealistisch standpunt waarin gekozen wordt tegen de onderdrukker en voor de onderdrukten. Hij wil veel meer de tweeslachtigheid van het bestaan laten zien.
Dit sluit aan bij mijn kritiek op het Noorderlicht van de afgelopen jaren. Ik heb hele mooie dingen gezien. Maar soms ligt het politieke engagement er te dik op.”
Ondoorzichtige relaties
“Binnen de afdeling journalistiek van Hogeschool Windesheim, waar ik werk, hebben we als uitgangspunt dat we journalisten opleiden tot waakhonden van de samenleving. Dat is primair de functie van de journalistiek. De fun factor is echter enorm toegenomen. Er zijn bovendien allerlei doorzichtige
en ondoorzichtige relaties tussen bedrijven, politiek en de media. Het wordt steeds lastiger om dat in kaart te brengen. De zogenaamde ‘korte-lontjes- maatschappij’ is mede het gevolg van de opkomst van de sociale media.
| 23